سبک شناسی مناجات خمس عشر (مطالعۀ موردی؛ مناجات‌الخائفین)

یکی از راه­های مؤثر نشر معرفت، فرهنگ و اخلاقِ والای انسانی در میان مردم، دعا و متون دعایی است. دعا و مناجات، نوعی توسل عاشقانه به معشوق و پیوستن موجودی کوچک و ناتوان به وجودی بی‌نهایت بزرگ و تواناست. از دهانِ پاک برگزیدگان حق، ادعیه و مناجات­هایی با حقایق و معارف ناب برآمده که با سوز، شور و آهنگی دلنشین همراه است؛ یکی از این مناجات‌ها، "مناجات‌الخائفین" منقول از امام سجاد(ع) است که تجلی­گاه صفات خداترسان به شمار می­آید. مقالۀ حاضر بر آن است که به روشی توصیفی- تحلیلی، مناجات‌الخائفین را در سایۀ سبک‌شناسیِ ساختارگرا، بر اساس تقسیم بندی کتاب "بلاغة‌الخطاب و علم‌النص"، تألیف صلاح فضل، در سه سطح آوایی، نحوی و دلالی مورد تحلیل قرار ­دهد و میزان انسجام این سطوح را با همدیگر بسنجد. بررسی سبک‌شناختی مناجات، حاکی از این است که کلیۀ ساختارهای سه‌گانۀ متن، سیطرة وصل از دوگانگی قطع و وصل موجود در متن را بر خود پذیرفته‌اند و در پیِ این پذیرش، در پیوندی عجیب در کنار هم شکل یافته و با تشکیل ساختاری واحد و هماهنگ، در راستای محور مرکزی دعا (ارتباط با خدا) در حرکتند.